Bài dự thi Mô hình Dân vận khéo trong công tác di dời giải tỏa

     Trong công tác di dời giải tỏa, việc người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng là khâu then chốt trong toàn bộ quy trình. Do đó công tác tuyên truyền vận động người dân bàn giao mặt bằng là khâu vô cùng quan trọng. Trong nhiều năm qua, Đảng ủy xã Hòa Liên đã chỉ đạo sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ xã đến thôn, phát huy vai trò của Mặt trận - Đoàn thể trong việc tuyên truyền vận động đến hội viên, đoàn viên và công tác dân vận chính quyền.
     Xã Hòa Liên có diện tích tự nhiên 3.920,8 ha đến nay đã thu hồi, chỉnh trang 2.300 ha phục vụ các DA, chiếm 58,97% diện tích của toàn xã.
     Thực hiện phong trào thi đua Dân vận khéo, Hội phụ nữ đã có rất nhiều mô hình hiệu quả trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, thu hút đông đảo hội viên, phụ nữ tham gia. Từ đó, tạo sự đoàn kết, đồng thuận cao trong phong trào phụ nữ, nâng cao trách nhiệm và phát huy quyền làm chủ của cán bộ, hội viên, phụ nữ.
      Trong những năm qua, Hội LHPN xã luôn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động phụ nữ tích cực tham gia xây dựng các mô hình điển hình. Bằng nhiều cách làm hay, sáng tạo, các hoạt động được triển khai sâu rộng đến từng hội viên phụ nữ, lồng ghép trong các buổi sinh hoạt của từng chi, tổ hội, sinh hoạt các CLB nhằm xây dựng đa dạng hóa các mô hình trên các lĩnh vực phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương. Các mô hình khi được hình thành đều gắn với quyền lợi và trách nhiệm của hội viên, nhằm phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, đổi mới trong lao động, sản xuất gắn với mọi mặt của đời sống xã hội.
      Để thực hiện tốt phong trào thi đua “Dân vận khéo”, Hội LHPN xã đã tập trung hướng về cơ sở, thường xuyên bám địa bàn để nắm bắt tình hình tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp phụ nữ, kịp thời tuyên truyền, phổ biến và vận động phụ nữ thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước; tích cực tham gia phong trào thi đua, các cuộc vận động của Hội và nhiệm vụ chính trị của địa phương.
     Xác định công tác Dân vận khéo là quan trọng, phù hợp đặc trưng và chức năng hoạt động của Hội, Ngay từ đầu năm Hội LHPN xã đã tổ chức cho cán bộ hội viên phụ nữ đăng ký thi đua học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với nội dung thực hiện công tác “Dân vận khéo”, lựa chọn mô hình hoạt động cụ thể để triển khai, góp phần thực hiện các mục tiêu về phát triển KT-XH, quốc phòng - an ninh của địa phương.
     Hòa Liên bắt đầu có dự án giải tỏa đền bù từ năm 2004. Sau 20 năm thực hiện, xã đã và đang triển khai 41 dự án lớn nhỏ. Có 3.170/4.893 hộ nằm trong diện giải tỏa, chiếm 64,78% trong tổng số hộ dân và 9.208/17.895 nhân khẩu, chiếm tỷ lệ 51,45% trong tổng số nhân khẩu. Đã 20 năm liên tục địa bàn xã Hòa Liên làm công tác vận động giải tỏa đền bù thực hiện chủ trương chỉnh trang đô thị của thành phố. Trong đó có các dự án trọng điểm của Trung ương và Thành phố như: Khu CNC, CNTT, Nhà máy nước, Vành đai phía tây 2, dự án nâng cấp đường DT 601, dự án Xây dựng đường cao tốc Hòa Liên – Túy Loan thuộc tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông, thành phố Đà Nẵng....
     Ban đầu việc di dời giải tỏa đối với các hộ dân gặp rất nhiều khó khăn, do tâm lý bao đời nay của người dân, quê hương là nơi chôn nhau cắt rốn, việc đi đến nơi ở mới với tâm lý e dè về cuộc sống nơi ở mới không đảm bảo, đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác vận động bàn giao mặt bằng. Xác định công tác GPMB để triển khai các dự án phát triển kinh tế - xã hội không thể làm tốt nếu thiếu vai trò của công tác dân vận. “Dân vận khéo” thì công tác GPMB nhanh. Nếu vận dụng linh hoạt và có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị thì các vấn đề khó khăn, phức tạp đều có thể từng bước được giải quyết thấu đáo, không để phát sinh điểm “nóng”. Nắm được tâm lý người phụ nữ nắm vai trò là nòng cốt trong gia đình, vận động được chị em phụ nữ thì có thể xem như công tác GPMB hoàn thành được một nữa.

     Xác định công tác GPMB là việc làm khó, phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của người dân và tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh, trật tự tại cơ sở. Ban thường vụ Đảng ủy chỉ đạo tập trung vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò của Hội LHPN xã, phát huy sức mạnh tổng hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai một cách đồng bộ, nhất quán, kịp thời, nhất là trong công tác tuyên truyền vận động nhân dân nói chung, gia đình hội viên Phụ nữ nói riêng.

     Hội LHPN xã thực hiện phương châm vận động HVPN là đối tượng nào thì hình thức đó. Phát huy vai trò của HVPN nòng cốt, gia đình HVPN gương mẫu. Thường xuyên nắm bắt tư tưởng gia đình HVPN trong vùng di dời, giải tỏa, vận động, thuyết phục hội viên hưởng ứng, ủng hộ chủ trương giải phóng mặt bằng các công trình, dự án trọng điểm vì sự phát triển chung của Huyện nhà.

     Hội đã tích cực phối hợp với các ngành chức năng, tổ chức tuyên truyền sâu rộng trong hội viên, phụ nữ và cộng đồng dân cư những chính sách, pháp luật liên quan đến công tác quản lý đất đai, GPMB, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; phổ biến quyền và nghĩa vụ của các hộ gia đình, cá nhân, đơn vị; trình tự thủ tục bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; chính sách phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; vận động người dân có đất bị thu hồi thực hiện di dời, bàn giao mặt bằng để nhà đầu tư thực hiện các chương trình, dự án kịp tiến độ.

     Hội duy trì hiệu quả sinh hoạt “Ngày pháp luật”, sinh hoạt chi hội, tổ phụ nữ, sinh hoạt CLB “Phụ nữ với pháp luật”, “Tiếng loa tuyên truyền”… Nhờ đó, đã tăng cường hơn công tác tuyên truyền, phổ biến những chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước và của địa phương đến với đông đảo hội viên, phụ nữ.
     Trong vận động GPMB, Hội LHPN xã chú trọng thực hiện phương châm “bám sát cơ sở” để lắng nghe những kiến nghị, ý kiến của người dân về phương án đền bù GPMB; thông qua lực lượng nòng cốt của Hội tại cơ sở, Hội kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, lắng nghe kiến nghị chính đáng của người dân, của hội viên phụ nữ để phối hợp chính quyền địa phương đề xuất hướng giải quyết kịp thời, đảm bảo quyền lợi tối đa của các hộ trong diện giải toả để kịp thời có những biện pháp hỗ trợ. Từ đó, phản ánh với cơ quan chức năng những kiến nghị của người dân và đề xuất hướng giải quyết, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân. Khéo léo, nhẹ nhàng, kiên trì, bền bỉ trong tuyên truyền, vận động, nên nhiều vấn đề phức tạp trong đền bù, công tác GPMB đã được cán bộ hội phối hợp giải quyết hiệu quả, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của chị em. Đến nay đã có hơn 3000 hộ với hơn 8000 nhân khẩu tự nguyện di dời, bàn giao mặt bằng cho các nhà đầu tư, đảm bảo tiến độ thi công các công trình. Nổi bật là: Dự án Đường Hồ Chí Minh ( La Sơn–Túy Loan ), Khu Công nghệ cao, Công nghệ Thông tin, đường Nguyễn Tất Thành nối dài, dự án Vành Đai phía Tây 2 dự án nâng cấp đường DT 601…. được xây dựng đúng và vượt tiến độ và đưa vào hoạt động, góp phần đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội của xã, huyện và thành phố. Hội còn vận động được một số hộ gia đình HVPN tiêu biểu tự nguyện hiến hơn 4.000 m2 đất phục vụ công trình, dự án.
     Ngoài ra Hội LHPN xã còn là thành viên Ban Chỉ đạo, Tổ vận động của xã nhằm để đảm bảo sự thống nhất, chặt chẽ từng giai đoạn của công trình, dự án; nắm chắc tình hình tư tưởng, nguyện vọng của người dân trong quá trình vận động; Công tác vận động thông qua tiếp xúc, đối thoại với dân, tìm hiểu và nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân được chú trọng nên đã có sự thống nhất trong tuyên truyền, vận động, giải thích đến từng hộ dân, giúp người dân hiểu rõ chủ trương, chính sách liên quan đến công tác thu hồi, giải tỏa, đền bù, hỗ trợ, tái định cư…Từ đó, đa số hộ dân bị ảnh hưởng từ việc GPMB thực hiện các công trình, dự án đều chấp hành khá tốt việc di dời, nhận tiền đền bù bàn giao đất, tạo điều kiện cho các công trình, dự án thực hiện đúng tiến độ.
     Cùng với tuyên truyền, vận động, hội còn thể hiện rõ vai trò trong việc tham gia giám sát việc thực hiện chính sách GPMB ở địa phương, đảm bảo tính công khai, minh bạch, thực hiện đúng trình tự, thủ tục, minh bạch, tôn trọng và thực hiện đầy đủ, triệt để từng bước trong quy trình GPMB đã quy định; phương án bồi thường đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp cho người dân; Hội cùng với chính quyền và Mặt trận các hội đoàn thể tổ chức trực tiếp đối thoại để giải thích về những thắc mắc, kiến nghị của từng hộ; thực hiện tốt công tác cải cách thủ tục hành chính trong việc tiếp nhận đơn, thư; thường xuyên thông tin quá trình triển khai thực hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng và nêu cao vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên, hội viên.
     Tham gia thực hiện tư vấn, hoà giải những tranh chấp về đất đai ở cơ sở; phối hợp với cơ quan chức năng giải quyết đơn thư của hội viên, phụ nữ liên quan đến công tác GPMB, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên, phụ nữ, góp phần hạn chế tình trạng đơn thư vượt cấp, kéo dài.
Từ thực tiễn trong công tác giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm của Thành phố cho thấy, chủ trương đẩy mạnh công tác dân vận trong giải phóng mặt bằng là cần thiết và đúng đắn. Lâu nay, công tác dân vận vẫn được áp dụng vào thực tiễn trong giải phóng mặt bằng, tuy nhiên trước đây, những người làm dân vận chúng tôi vẫn tham gia vào công tác GPMB tại địa phương nhưng không nắm được nội dung nên có đi vận động thì cũng vận động chung chung. Việc được tham gia từ đầu, đơn cử như việc nắm rõ thông tin dự án sẽ cung cấp cho chúng tôi cách tiếp cận và phương pháp vận động phù hợp, hiệu quả vận động sẽ cao hơn. Vì vậy, việc di dời giải tỏa là nhiệm vụ chính trị hết sức quan trọng của toàn hệ thống chính trị xã Hòa Liên, trong đó có Hội LHPN xã. Điều đặt ra ở đây là trong khi tiến hành cần phải đảm bảo được quyền lợi của người dân và lợi ích chung của xã hội, có như vậy thì công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng mới được thực hiện nhanh chóng.
     Đồng thời vẫn có một bộ phận nhỏ người dân chưa hiểu đúng, hiểu hết tầm quan trọng về công tác giải phóng mặt bằng nên việc giải phóng mặt bằng đôi lúc còn chậm. Phát huy vai trò trách nhiệm của một tổ chức chính trị - xã hội, Hội LHPN xã lấy mô hình “Dân vận khéo trong công tác di dời giải tỏa” làm mô hình xuyên suốt nhiều nhiệm kỳ, qua đó góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ mà địa phương giao cho.
     Để có được sự thay đổi như hôm nay, xã Hòa Liên luôn chú trọng công tác GPMB, coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng được ưu tiên hàng đầu để phục vụ cho việc phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Và qua quá trình thực hiện, chúng tôi cũng có một số thuận lợi và khó khăn nhất định: Trước hết:
     - Có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ huyện đến xã, thôn.
     - Phần lớn nhân dân đều ủng hộ và chấp hành chủ trương thu hồi đất của nhà nước để thực hiện dự án.
     - Các chị em hội viên phụ nữ có trình độ nhận thức ngày càng cao, ngày càng có nhiều kênh thông tin tiếp cận chính thống.
     Bên cạnh những thuận lợi, thì thực tế trên địa bàn xã Hòa Liên, công tác GPMB diễn ra khá phức tạp, khó khăn như: hệ thống văn bản pháp lý chưa chặt chẽ, đơn giá bồi thường hỗ trợ còn chậm. Công tác tuyên truyền vận động nhân dân gặp không ít khó khăn: do có một số hộ bàn giao mặt bằng rồi nhưng chưa có đất tái định cư để làm nhà ở; một số hộ thì so sánh về chính sách hỗ trợ của người bàn giao trước và người bàn giao sau.
     - Một bộ phận người dân chưa chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác GPMB như cản trở quá trình thu hồi đất, không chịu bàn giao mặt bằng, nhiều trường hợp đã nhận tiền nhưng vẫn cản trở thi công.
     - Một bộ phận người dân chưa định hướng được ngành nghề để ổn định cuộc sống. Và chúng ta cũng chưa giải quyết tốt được việc chuyển đổi ngành nghề cho nông dân lớn tuổi khi mất đất sản xuất…
     Xác định công tác GPMB là việc làm khó, phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của người dân và tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh trật tự tại cơ sở. “Dân vận khéo” thì công tác GPMB nhanh. Nếu vận dụng linh hoạt và có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị thì các vấn đề khó khăn, phức tạp đều có thể từng bước được giải quyết thấu đáo, không để phát sinh điểm “nóng”. Nắm được tâm lý người phụ nữ nắm vai trò là nòng cốt trong gia đình, vận động được chị em phụ nữ thì có thể xem như công tác GPMB hoàn thành được một nữa. Hội phụ nữ luôn đồng hành cùng với UBND và hệ thống chính trị trong các cuộc hội họp, đối thoại, tiếp dân trong công tác GPMB. Luôn có mặt trước những vụ việc khó khăn, phức tạp để đồng hành cùng người dân và hội viên. Cùng chia sẻ những suy nghĩ trăn trở của hội viên, cùng trao đổi để mang lại sự đồng thuận của hội viên với chính quyền. Hội LHPN thực hiện phương châm vận động HVPN là đối tượng nào thì hình thức đó; với phương châm “bám sát cơ sở” để lắng nghe những kiến nghị, ý kiến của hội viên, và thông qua lực lượng nòng cốt của hội tại cơ sở để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị chính đáng của hội viên và qua đó phối hợp với chính quyền đề xuất hướng giải quyết kịp thời, đảm bảo quyền lợi tối đa của hội viên.
     Để dân vận trong GPMB tiếp tục phát huy hiệu quả, thiết nghĩ cần đề cao giải pháp đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy chính quyền với Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể và nhân dân. Trong quá trình đi thực tế về công tác dân vận trong GPMB, chúng tôi đều có chung quan điểm là phải làm sao để cho dân hiểu đó mới là mấu chốt của vấn đề. Vấn đề đặt ra là người dân cần hiểu đúng, đủ các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước để tin và đi đến sự đồng thuận cao. Giải quyết được các vấn đề từ gốc thì sẽ không phát sinh vượt cấp trong công tác di dời giải tỏa. Đối thoại trực tiếp với người dân giúp người đứng đầu không những nắm bắt trực tiếp tâm tư, nguyện vọng của dân mà còn bước đầu giải quyết những thắc mắc, kiến nghị của dân theo đúng thẩm quyền của các cấp, ngành chuyên môn. Đây cũng là giải pháp nâng cao trách nhiệm của các cá nhân, tập thể liên quan, phát huy tinh thần dân chủ, tạo đồng thuận từ cơ sở để chung tay xây dựng quê hương ngày càng vững mạnh.
     Từ một xã thuần nông đến nay xã Hòa Liên được công nhận đạt chuẩn đô thị loại 5 và đang hoàn thiện các bước để tiếp tục được công nhận đạt đô thị loại 4, góp phần xây dựng huyện Hòa Vang trở thành Thị xã trong tương lai gần. Thương mại dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn, một số dịch vụ mới phát sinh trên địa bàn như Bất động sản, cho thuê nhà trọ, dịch vụ kho bãi ... Các hộ dân cũng dần chuyển đổi ngành nghề từ nông nghiệp sang thương mại dịch vụ. Số lượng lớn lao động ngoài địa phương đến làm việc và lưu trú trên địa bàn cũng góp phần phát triển cho hoạt động thương mại dịch vụ.
     Công tác GPMB tạo quỹ đất sạch để thực hiện các dự án đúng tiến độ luôn là bài toán khó, phức tạp và nhạy cảm, liên quan đến chế độ, chính sách, quyền lợi của người dân có đất bị thu hồi. Tham gia tích cực vào công tác GPMB, các cấp hội đã và đang góp phần thực hiện tốt chương trình xây dựng NTM và cơ hội để phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Hội LHPN xã Hòa Liên